Wypłata dywidendy | Dywidenda

Prowadząc spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, w pewnym momencie zawsze pojawi się temat dywidendy. Dywidenda jest formą wynagrodzenia wspólników za ich wkład majątkowy, który wnieśli do spółki z o.o. Można w uproszczeniu zatem powiedzieć, że dywidenda jest formą rozliczenia ze spółką z o.o. 

Niestety dywidenda obarczona jest wieloma obowiązkami, o których należy pamiętać. Ponieważ powstało już bardzo wiele opracowań poświęconych tej tematyce, postaraliśmy się wybrać dla Państwa najważniejsze przepisy dotyczące właśnie dywidendy wypłacanej przez sp. z o.o. Najważniejszymi przepisami zdaniem autora są art. 191, 192, 193, 194 oraz 195 k.s.h.

Istotnym jest, że decyzję o wypłacie dywidendy w sp. z o.o. podejmuje się najczęściej podczas zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe, taka decyzja o dywidendzie podjęta w formie uchwały jest zatem elementem protokołu i stanowi alternatywę dla pozostawienia zysku w spółce (oczywiście istnieje możliwość częściowej wypłaty dywidendy, a w pozostałym zakresie inaczej rozdysponować zysk chociażby przez pozostawienie zysku w spółce w kapitale zapasowym).

UWAGA! W Fakturomanii istnieje możliwość wygenerowania protokołu zgromadzenia wspólników dla wariantu pozostawienia zysku w spółce, w przypadku chęci wypłaty dywidendy taki protokół należy przygotować samodzielnie lub odpowiednio zmodyfikować generowany z systemu.

I. Zasady wypłaty dywidendy

1) Podstawa prawna dywidendy

Zgodnie z art. 193 §1 k.s.h. "Uprawnionymi do dywidendy za dany rok obrotowy są wspólnicy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, którym udziały przysługiwały w spółce w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku."

Następnie art. 193 w §3 k.s.h. wskazuje nam, że termin wypłaty dywidendy określa się w ciągu dwóch miesięcy od powzięcia uchwały o podziale zysku. Jeżeli natomiast uchwała wspólników nie określa dnia dywidendy, dniem dywidendy jest dzień powzięcia uchwały o podziale zysku. 

Warto zwrócić uwagę, że jeżeli zabraknie określenia dnia dywidendy oraz jednocześnie upłynie dwumiesięczny termin wyznaczenia dnia dywidendy (zatem dwa miesiące), listę wspólników uprawnionych do wypłaty dywidendy ustala się na dzień podjęcia uchwały o podziale zysku.

Art. 193 §4 k.s.h. mówi nam, że jeżeli zgromadzenie wspólników nie określi terminu wypłaty dywidendy, jej wypłata powinna nastąpić niezwłocznie po dniu dywidendy.

Zgodnie z art. 194 k.s.h. "Umowa spółki może upoważniać zarząd do wypłaty wspólnikom zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy za rok obrotowy, jeżeli spółka posiada środki wystarczające na wypłatę."

2) Czy można wypłacić zaliczkę na poczet dywidendy 

Spółka może rozważyć wypłatę zaliczki na poczet dywidendy, ale tylko pod pewnymi warunkami:

a) Umowa spółki musi przewidywać możliwość wypłaty zaliczki.

b) Spółka musi dysponować wystarczającymi środkami.

c) Sprawozdanie finansowe za poprzedni rok musi wykazywać zysk.

Art. 195. §1. k.s.h. stanowi, że "Spółka może wypłacić zaliczkę na poczet przewidywanej dywidendy, jeżeli jej zatwierdzone sprawozdanie finansowe za poprzedni rok obrotowy wykazuje zysk. W takim wypadku zaliczka może stanowić najwyżej połowę zysku osiągniętego od końca poprzedniego roku obrotowego, powiększonego o kapitały rezerwowe utworzone z zysku, którymi w celu wypłaty zaliczek może dysponować zarząd, oraz pomniejszonego o niepokryte straty i udziały własne."

W §1prim art. 195 odnajdujemy, że "W przypadku, gdy w danym roku obrotowym zaliczka na poczet przewidywanej dywidendy została wypłacona wspólnikom, a spółka odnotowała stratę albo osiągnęła zysk w wysokości mniejszej od wypłaconych zaliczek, wspólnicy zwracają zaliczki w: 

1) całości – w przypadku odnotowania straty albo

2) części odpowiadającej wysokości przekraczającej zysk przypadający wspólnikowi za dany rok obrotowy – w przypadku osiągnięcia zysku w wysokości mniejszej od wypłaconych zaliczek na poczet przewidywanej dywidendy".

Zaliczka może stanowić najwyżej połowę zysku osiągniętego od końca poprzedniego roku obrotowego, powiększonego o kapitały rezerwowe utworzone z zysku oraz pomniejszonego o niepokryte straty i udziały własne. Dlatego spółka musi dokładnie przeanalizować swoją sytuację finansową przed podjęciem decyzji o wypłacie zaliczki.

3) Wypłata dywidendy na przykładzie

a) Stan faktyczny

Sp. z o.o. w 2023r. wypracowała zysk w wysokości 100 000 zł, który w drodze uchwał zgromadzenia wspólników zatwierdziła i przeznaczyła na kapitał zapasowy.

Spółka z o.o. w 2024r. posiada zysk narastający w sierpniu 2024 w wysokości 50 000 zł.

b) Rozwiązanie przykładu

Zaliczka może stanowić najwyżej połowę zysku osiągniętego od końca poprzedniego roku obrotowego czyli od zysku, który powstaje nam w klasycznym przypadku od 1 stycznia 2024r. (w systemie Fakturomania najłatwiej sprawdzić dane generując za okres styczeń - sierpień 2024 tzw. okresowe sprawozdanie, w którym odnajdziemy RZiS za część roku, instrukcje można odnaleźć w Sprawozdanie finansowe okresowe | Bilans lub RZiS za niepełny rok).

Tutaj w art. 195 k.s.h. znajdują się dodatkowe obostrzenia dotyczące kapitału rezerwowego (nie kapitału zapasowego), a kapitał rezerwowy jest tworzony w ściśle określonych celach.

Biorąc pod uwagę powyższe, jeżeli zatem posiadamy zysk za rok 2023r., to w roku 2024 w przypadku zysku narastającego w wysokości 50 000 za okres styczeń - sierpień możemy wypłacić zaliczkę w wysokości maksymalnie 25 000 zł.

Rok 2023 nie jest brany pod uwagę dla kwoty wypłaty ponieważ został on już rozdystrybuowany uchwałami zatwierdzającymi, niniejszy rok mógłby zostać wzięty pod uwagę wyłącznie jeżeli zysk zostałby przeksięgowany na kapitał rezerwowy, który byłby przeznaczony dla wypłat zaliczek (rzadko jednak spotykany zabieg).

II. Pobierany podatek od dywidendy oraz podwójne opodatkowanie

Od przychodu z dywidend pobiera się 19-procentowy zryczałtowany podatek dochodowy, bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania (art. 30a ust. 1 pkt 4 i ust. 6 ustawy o PIT). Oznacza to, że dywidenda jest podwójnie opodatkowana. Mówiąc najprościej, podwójne opodatkowanie oznacza, że zyski spółki są obciążane podatkiem dwukrotnie: 

a) raz na poziomie spółki, a potem

b) na poziomie wspólników. 

W przypadku rozliczenia wspólnika przychodu z tytułu dywidendy nie łączy się z dochodami opodatkowanymi według skali podatkowej i nie wykazuje w zeznaniu rocznym.
Pobrany podatek należy wpłacić na rachunek urzędu skarbowego właściwego według siedziby spółki wypłacającej dywidendę do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatek został pobrany.

Ponadto płatnik podatku powinien przesłać do urzędu skarbowego deklarację roczną o zryczałtowanym podatku dochodowym (PIT-8AR) w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym (a w razie zaprzestania prowadzenia przez spółkę działalności przed końcem stycznia roku następującego po roku podatkowym – w terminie do dnia zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej).

Płatnik nie ma obowiązku przesyłania deklaracji PIT-8AR podatnikowi. Podatnik nie ma obowiązku ujmowania i rozliczania dochodu z dywidendy w rozliczeniu rocznym. Z tego tytułu bowiem podatek zryczałtowany został rozliczony przez płatnika, czyli spółkę.

W formularzu PIT-8AR wersji 10 do uzupełnienia będzie zatem rubryka numer 15 o nazwie "Dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych (art. 30a ust. 1 pkt. 4 ustawy)".

III. Ewidencja wypłaty dywidendy w Fakturomanii

Jako przykład przeanalizujmy przypadek jednostki, której sprawozdanie finansowe za rok 2018 zostało zatwierdzone w czerwcu 2019 roku oraz wypłata dywidendy nastąpiła ostatniego dnia czerwca. Zgromadzenie wspólników spółki podjęło uchwałę, zgodnie z którą cały zysk netto w wysokości 10 000 zł przeznaczono na wypłatę dywidendy dla wspólników.

Ewidencji niniejszych operacji dokonujemy w module UAT (UAT -> Dodaj UAT), gdzie dla każdej operacji musimy dodać oddzielny UAT z właściwą datą:

A) Zarachowanie należnej dywidendy na rozrachunki zapis w dacie uchwały o podziale zysku, gdzie opisem operacji wraz z dekretacją będzie przeksięgowanie w związku z uchwałą o dywidendzie:

1. strona Wn konta 820 – Rozliczenie wyniku finansowego,

2. strona Ma konta 240-01 –  Rozrachunki z właścicielami;