Niniejszy artykuł omawia w jaki sposób w Fakturomanii zaewidencjonować płatność należnego podatku VAT przez podatnika zwolnionego, którego obowiązek uregulowania powstał z tytułu importu usług, zagadnienie poświęcone sposobowi ewidencji kosztów stanowiących import usług zostało przedstawione w materiale "Jak dodać fakturę kosztową związaną z importem usług? Import usług z UE lub spoza UE." 


I. Informacje ogólne


Podatnik VAT zwolniony (podmiotowo lub przedmiotowo) w przypadku dokonywania importu usług będzie wykazywał podatek jako należny zgodnie z polską stawką VAT. Podatnicy VAT zwolnieni muszą zatem uregulować VAT, który jest "doliczany" do transakcji, a następnie wykazać ową transakcję w deklaracji podatkowej (VAT-9M albo VAT-8).


1) Typy deklaracji

Wyżej wspomniany formularz składanej deklaracji przez podatnika zwolnionego jest uzależniony od sposobu rejestracji do tzw. "VAT UE".


a) VAT-9M

Jeżeli podatnik dokonał węższej rejestracji, czyli wyłącznie dla transgranicznego świadczenia lub nabywania (importu) usług, w takim przypadku konieczne będzie raportowanie rozliczenia transgranicznego na deklaracji VAT-9M.

Taką deklarację należy składać wyłącznie dla okresów, w którym miały miejsce ww. transakcje, deklarację składa się do 25 dnia miesiąca następującego po okresie rozliczeniowym, którego deklaracja dotyczy.

Podatnicy zwolnieni składają niniejszą deklarację VAT-9M jeżeli oznaczyli w formularzu rejestracyjnym VAT-R wariant:

"Podatnik niepodlegający obowiązkowi rejestracji jako podatnik VAT czynny będzie świadczył lub świadczy usługi, do których stosuje się art. 100 ust. 1 pkt 4 ustawy, lub będzie nabywał lub nabywa usługi, do których stosuje się art. 28b ustawy, jeżeli usługi te stanowiłyby u podatnika import usług".


b) VAT-8 

Jeżeli podatnik dokonał szerszej rejestracji, czyli również dla transgranicznego wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, w takim przypadku konieczne będzie raportowanie rozliczenia na bardziej rozbudowanej deklaracji - VAT-8. 

Taką deklarację należy składać co miesiąc nawet jeżeli w danym okresie nie były przeprowadzane transakcje, deklarację składa się do 25 dnia miesiąca następującego po okresie rozliczeniowym, którego deklaracja dotyczy.

Podatnicy zwolnieni składają niniejszą deklarację VAT-8 jeżeli oznaczyli w formularzu rejestracyjnym VAT-R wariant:

"Podatnik niepodlegający obowiązkowi rejestracji jako podatnik VAT czynny lub osoba prawna niebędąca podatnikiem w rozumieniu art. 15 ustawy będzie dokonywał lub dokonuje wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów."


Niezależnie jednak od sposobu rejestracji, wykazywanie transakcji w obu formularzach jest bardzo podobne.


II. W jakich polach deklaracji wykazuje się transakcje importu usług?


Uzupełnienie pól deklaracji jest zależne od stosowania art. 28b ustawy o VAT, uproszczając tutaj najczęściej podział będzie zależny od kraju kontrahenta od którego usługi są nabywane tj.:

- czy nabywamy usługę od kontrahenta spoza UE,

- czy nabywamy usługę od kontrahenta z UE.


Obecnie w systemie brak jest możliwości wygenerowania gotowych deklaracji VAT-9M lub VAT-8, z tego względu deklaracje podatkowe można sporządzić korzystając z narzędzi Ministerstwa Finansów znajdujących się na stronie MF.


1) VAT-9M

W przypadku deklaracji VAT-9M informację o imporcie usług wprowadza się w sekcji C deklaracji. Poniższe uzupełnione przykłady dotyczą wersji 10 deklaracji.

W przypadku pozycji podstawy opodatkowania należy uzupełnić wartość sumaryczną dla wszystkich przeprowadzonych zakupów w danym okresie rozliczeniowym, również tożsamej czynności należy dokonać dla należnego podatku VAT od tych zakupów. Przelew na mikrorachunek podatnika do Urzędu Skarbowego dokonuje się w wysokości wynikającej z pozycji 18 formularza.


a) Kontrahenci spoza UE

W przypadku nabywania usług od kontrahenta spoza UE właściwym polami będą 10 oraz 11.


b) Kontrahenci z UE

W przypadku nabywania usług od kontrahenta z UE właściwym polami będą 12 oraz 13.


2) VAT-8

Informację o imporcie usług wprowadza się w sekcji C deklaracji VAT-8. 

W przypadku pozycji podstawy opodatkowania należy uzupełnić wartość sumaryczną dla wszystkich przeprowadzonych zakupów w danym okresie rozliczeniowym, również tożsamej czynności należy dokonać dla należnego podatku VAT od tych zakupów.

W przypadku deklaracji VAT-8 można posłużyć się już nowym narzędziem Ministerstwa Finansów znajdującym się pod tym adresem wybierając VAT-8, następnie "Wypełnij online i podpisz".

Przelew na mikrorachunek podatnika do Urzędu Skarbowego dokonuje się w wysokości wynikającej z pozycji 23 formularza.


a) Kontrahenci spoza UE

W przypadku nabywania usług od kontrahenta spoza UE właściwym polami będą 12 oraz 13.


b) Kontrahenci z UE

W przypadku nabywania usług od kontrahenta z UE właściwym polami będą 14 oraz 15.


III. W jaki sposób można deklaracje VAT-9M lub VAT-8 przekazać do Urzędu Skarbowego? 


Sposoby przekazywania 

Deklaracje podatkowe Urzędowi Skarbowemu można przekazywać na dwa sposoby.


a) Samodzielnie przy użyciu oficjalnych narzędzi Ministerstwa Finansów, dla których niezbędne jest posiadanie ceryfikatu kwalifikowanego (zazwyczaj narzędzia USB zakupionego u dostawcy kluczy wpinanego do portu USB komputera), który to sposób możemy podzielić na dwa typy: 

- Dla 2022r. oraz prawdopodobnie całego 2023r., samodzielnie przy użyciu oficjalnych narzędzi Ministerstwa Finansów tj. formularzy interaktywnych postępując analogicznie do materiału. 

- Dla 2023r.  Ministerstwo Finansów opublikowało nowe narzędzia dla wielu deklaracji podatkowych, w związku z tym można spodziewać się, że w najbliższym czasie dla 2024r. lub jeszcze 2023r. składania deklaracji VAT-9M, będzie można dokonać przez stronę Ministerswa Finansów pod tym adresem wybierając VAT-9M lub VAT-8, następnie "Wypełnij online i podpisz".


b) Za pośrednictwem Serwisu Fakturomanii wykorzystując opcję "E-wysyła" importując strukturę XML sporządzonej już deklaracji do serwisu postępując zgodnie z materiałem "Jak wysyłać inne typy deklaracji przez Fakturomanię?".


IV. W jaki sposób wprowadzić płatność podatku z tytułu deklaracji VAT-9M lub VAT-8? 


Opłacony podatek VAT od importu usług (zatem przy występowaniu transakcji transgranicznych) przez podatnika zwolnionego podmiotowo (art. 113 ustawy o VAT) lub przedmiotowo zwolnionego (art. 43 ustawy o VAT) należy odpowiednio zaewidencjonować w systemie przez tzw. moduł UAT.

Zgodnie z art. 63 § 1 Ordynacji podatkowej "Podstawy opodatkowania, kwoty podatków, odsetki za zwłokę, opłaty prolongacyjne, oprocentowanie nadpłat oraz wynagrodzenia przysługujące płatnikom i inkasentom zaokrągla się do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych [...]"

Zasady zaokrągleń wynikają zatem wprost z ordynacji podatkowej, w związku z czym każdy podatnik musi je stosować.


W związku z powyższym, płatność VATu na rachunek Urzędu Skarbowego będziemy dodawać zgodnie ze złożoną deklaracją z zachowaniem dwóch dalej wskazanych sposobów uwzględniania zaokrągleń.

a) gdy zaokrąglenia stanowią dla podatnika przychód (z uwagi na zaokrąglenie od 0 do 49 groszy) - wpłacamy np: 100 zł zamiast 100,49 zł.

b) gdy zaokrąglenia stanowią dla podatnika koszt (z uwagi na zaokrąglenie od 50 do 99 groszy) - wpłacamy np: 101 zł zamiast 100,50 zł.

Wartość podatku do zapłaty przed zaokrągleniami możemy odnaleźć bezpośrednio w podglądzie dokumentu kosztowego dodanego w systemie sprawdzając "wartość VAT" dokumentu. Weryfikacji można również dokonać w podglądzie zapisów na koncie 221 dostępnych w module "Księgowość".


W celu zaewidencjonowania takiej płatności podatku VAT, która faktycznie odbędzie się na mikrorachunek podatkowy podatnika, należy udać się do modułu UAT, a następnie wybrać "Dodaj UAT".



1) Gdy zaokrąglenia stanowią dla podatnika przychód (zapłacił mniej VATu)

Schemat został utworzony na podstawie ww. przykładu lit. a) gdzie:

a) Data dokumentu oznacza datę płatności,

b) Uregulowanie należności miało miejsce w formie przelewu, gdzie podatnik wpłacił Urzędowi Skarbowemu 100 zł z uwagi na zaokrąglenia w dół.


2) Gdy zaokrąglenia stanowią dla podatnika koszt (zapłacił więcej VATu)

Schemat został utworzony na podstawie ww. przykładu lit. b) gdzie:

a) Data dokumentu oznacza datę płatności,

b) Uregulowanie należności miało miejsce w formie przelewu, gdzie podatnik wpłacił Urzędowi Skarbowemu 101 zł z uwagi na zaokrąglenia w górę.



3) Gdy brak jest zaokrągleń

W takim wypadku usuwamy pozycję numer 3, wartości w pozycjach numer 1 oraz 2 UATu winny być tożsame - w takiej samej wartości, gdzie:

a) Data dokumentu oznacza datę płatności,

b) Uregulowanie należności miało miejsce w formie przelewu, gdzie podatnik wpłacił Urzędowi Skarbowemu 100 zł.