Częścią aplikacji Fakturomanii jest moduł kadrowy, moduł kadrowy w obecnej formie pozwala na półautomatyczne rozliczenie:
a) Umowy o dzieło (20% oraz 50% KUP),
b) Uchwały Zgromadzenia Wspólników o wynagrodzeniu Zarządu,
c) Umowy zlecenia (20% oraz 50% KUP) - 20% KUP lub z ulgą dla młodych,
d) Stosunku pracy (z ulgą dla młodych) - z wyłączeniem wynagrodzeń chorobowych itp,
e) Wynagrodzenia rozliczanego na zasadach ryczałtowych (do 200 zł z jednego tytułu).
f) Powtarzających odpłatnych świadczeń niepieniężnych wspólników na rzecz spółki polegającej na działalności wykonywanej osobiście.
Niniejszy wpis został podzielony na kilka tematów:
I. Wstęp, dokumenty i podstawa prawna;
II. Określenie rodzaju świadczenia;
III. Problematyka określania właściwej wysokości wynagrodzenia;
IV. Zagadnienia podatkowe i ZUSowskie;
V. Ustawienia Płatnika;
VI. Dodawanie Osoby;
VII. Dodawanie Wynagrodzenia;
VIII. Rozliczenie PIT;
I. Wstęp, dokumenty i podstawa prawna
a) Wstęp
Istnieje bardzo wiele form możliwego nawiązania współpracy wspólnika ze spółką, poczynając od umowy dostawy, najmu, kończąc na robotach budowlanych oraz rozliczeniu fakturowym. Wśród tych wszystkich form można wyróżnić pewną specyficzną instytucję, która w dobie Polskiego Ładu oraz coraz bardziej agresywnego poszukiwania przez aktualny rząd środków dla finansowania wydatków budżetowych pnie się na szczyt z uwagi na jej elastyczność.
W obrocie gospodarczym ważna jest elastyczność, dlatego coraz częściej spotyka się instytucję odpłatnych powtarzających się świadczeń niepieniężnych wspólnika na rzecz spółki.
b) Dokumenty
Instytucja powtarzających świadczeń niepieniężnych może zostać ustalona wyłącznie w umowie spółki zawartej w formie aktu notarialnego, brak jest bowiem możliwości skorzystania z takiego rozwiązania we wzorcu umowy udostępnionym przez Ministerstwo Sprawiedliwości (tzw. spółka z o.o. rejestrowana przez internet). Jeżeli umowa została zawarta przy użyciu ww. wzorca, w takim wypadku niezbędna jest zmiana umowy przed notariuszem.
Dla prawidłowego przygotowania umowy podmiotu, winna ona zostać sporządzona przez profesjonalnego pełnomocnika - radcę prawnego lub adwokata zajmującego się prawem handlowym, pozwoli to sporządzić umowę "szytą na miarę", między innymi przewidującą rozwiązanie na tzw. "polski ład".
Taka umowa w odróżnieniu względem uproszczonych szablonów Ministerstwa Sprawiedliwości jest rozwiązaniem na lata, odpowiednie przygotowanie umowy spółki daje bowiem bardzo wiele możliwości oraz elastyczność w prowadzonej działalności, najprostszym bardzo praktycznym przykładem dodatkowych postanowień mogą być dotyczące podnoszenia kapitału zakładowego bez zmian umownych.
c) Podstawa prawna
Uregulowanie ww. rozwiązania odnajdujemy w art. 176 k.s.h, który mówi, że:
§ 1. Jeżeli wspólnik ma być zobowiązany do powtarzających się świadczeń niepieniężnych, w umowie spółki należy oznaczyć rodzaj i zakres takich świadczeń.
oraz, że
§ 2. Wynagrodzenie wspólnika za takie świadczenia na rzecz spółki jest wypłacane przez spółkę także w przypadku, gdy sprawozdanie finansowe nie wykazuje zysku. Wynagrodzenie to nie może przewyższać cen lub stawek przyjętych w obrocie.
Świadczenia niepieniężne w swym zakresie są zatem bardzo szeroko pojętą instytucją, pod którą kryje się wiele czynności, a mogą one polegać między innymi na takich czynnościach jak wykonywanie przez wspólnika usług tłumaczeniowych, usług administracyjnych czy informatycznych, mogę one również polegać na dostawie pewnych towarów, surowców lub udostępnianiu danej infrastruktury (dyskusyjne są nieruchomości).
W literaturze można odnaleźć podpowiedzi "Jako zaś przykłady świadczeń niepieniężnych w rozumieniu art. 176 § 1 KSH można wymienić: dostarczanie spółce surowców (np: buraków cukrowych, drzewa, skór, metali) lub półfabrykatów niezbędnych w procesie produkcyjnym spółki, udostępnianie spółce maszyn i urządzeń bądź pomieszczeń handlowych, dokonywanie procesu "uszlachetniania" wyrobów spółki, zapewnianie transportu lub zbytu, świadczenie doradztwa finansowego i prawnego, marketing itp. więcej J. Bieniak, M. Bieniak, G. Nita Jagielski, K. Oplustil, R. Pabis, A. Rachwał, M. Spyra, G. Suliński, M. Tofel, R. Zawłocki, KSH. Komentarz, wyd. 7, Warszawa 2020.
Jeżeli wspólnik ma być zobowiązany do powtarzających się świadczeń niepieniężnych, w umowie spółki należy oznaczyć rodzaj i zakres takich świadczeń. Taka umowa może zostać zawarta wyłącznie w formie aktu notarialnego. Co więcej, wynagrodzenie wspólnika za wykonane świadczenia na rzecz spółki jest wypłacane przez spółkę niezależnie od wyniku finansowego podmiotu, natomiast wynagrodzenie takie nie może przewyższać cen lub stawek przyjętych w obrocie.
Powołany wyżej przepis umożliwia zatem tworzenie takich relacji między wspólnikiem a spółką, które pozwolą im wzajemnie odnosić określone korzyści. Dla spółki może to być pewność otrzymania w określonym czasie pewnych świadczeń, dla wspólnika możliwość ich zbytu i otrzymania wynagrodzenia.
Wartą podkreślenia okolicznością jest, że wynagrodzenie za powtarzające się świadczenia niepieniężne należy się wspólnikowi wyłącznie za spełnione świadczenie (verba legis: "wynagrodzenie za takie świadczenie"; por. Kidyba, Sp. z o.o., 2009, s. 313, Nb 9; R. Pabis, w: Bieniak i in., Komentarz KSH, 2014, s. 546, Nb 17).
II. Określenie rodzaju świadczenia - jak oznaczyć w umowie spółki takie świadczenia?
a) Rodzaj
"Przepis art. 176 § 1 KSH nakazuje oznaczenie w umowie spółki co najmniej rodzaju i zakresu świadczeń. "Rodzaj" to przedmiot świadczenia, wskazanie, na czym świadczenie wspólnika będzie polegać, w jaki sposób będzie spełnione. "Zakres" to wskazanie przede wszystkim rozmiarów i okresu, w jakim świadczenie to ma być spełniane (skoro świadczenie ma być "powtarzające się", a więc periodyczne). Jeżeli nie określono w umowie spółki okresu świadczenia, obowiązki wspólnika są bezterminowe i wygasają najpóźniej (zob. Nb 27) z chwilą zakończenia likwidacji i wykreślenia spółki z rejestru przedsiębiorców (por. K. Kopaczyńska-Pieczniak, w: Kidyba, Sp. z o.o., 2010, s. 369; T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, w: Potrzeszcz, Siemiątkowski, Komentarz KSH, t. 2, 2011, s. 112, Nb 3)." Z. Jara (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Wyd. 3, Warszawa 2020
b) Powtarzające się świadczenia
"Świadczenia określone w art. 176 § 1 KSH mają być spełnione w sposób "powtarzający się". Z celu przepisu należy wnioskować, że chodzi tu z reguły o świadczenia powtarzające się przez dłuższy czas - a więc nie tylko jednorazowo, ale zwykle również nie kilkakrotnie. Zarazem nie muszą to być wyłącznie świadczenia spełniane w regularnych odstępach czasu. Przyjąć także należy, iż względy celowościowe pozwalają na objęcie dyspozycją art. 176 § 1 KSH także świadczeń nie tyle powtarzających się, ile ciągłych." więcej J. Bieniak, M. Bieniak, G. Nita Jagielski, K. Oplustil, R. Pabis, A. Rachwał, M. Spyra, G. Suliński, M. Tofel, R. Zawłocki, KSH. Komentarz, wyd. 7, Warszawa 2020.
c) Okresy spełnienia świadczeń
Umowa spółki powinna również konkretyzować "zakres" (zob. Nb 8), czyli okresy spełnienia (częstotliwość) cyklicznych świadczeń. Ponieważ w umowie spółki nie zawsze będzie możliwe precyzyjne określenie ram czasowych periodycznie spełnianego świadczenia, dopuszczalne jest pozostawienie tego do określenia uchwałą zgromadzenia wspólników lub decyzją zarządu spółki. Z. Jara (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Wyd. 3, Warszawa 2020
Istnieje zatem możliwość pozostawienia furtki w postaci konieczności doprecyzowywania konkretnych okresów świadczeń przez zgromadzenie wspólników lub decyzją zarządu, jest to rozwiązanie o tyle pożądane, że zazwyczaj to właśnie organ kierujący spółką ma najlepszą wiedzę o bieżących i przyszłych potrzebach podmiotu, takie rozwiązanie pomaga w najefektywniejszym zarządzaniu podmiotem.
III. Problematyka określania właściwej wysokości wynagrodzenia - jak określić wynagrodzenie rynkowe?
Literatura w zakresie "wysokości stawki" stoi na jednolitym stanowisku, że wynagrodzenie musi być rynkowe. W ustaleniu sposobu oraz rynkowej wysokości mogą nam pomóc komentarze, w jednym z nich odnajdujemy, że "Wynagrodzenie za powtarzające się świadczenia niepieniężne może być w bardzo różny sposób określone: przez stałą kwotę, kwotę zmienną, z uwzględnieniem klauzuli waloryzacyjnej, itp. Ważne jest jednak, że ustalone powinno być na poziomie cen lub stawek przyjętych w obrocie. Muszą mieć one charakter zwykłej ceny przyjętej w stosunkach gospodarczych na terenie działania spółki, tym bardziej że świadczenia niepieniężne mają charakter niejednorazowy", A. Kidyba: komentarz aktualizowany do art. 176 Kodeksu spółek handlowych 2016.03.31, Lex/el. pkt 2.
W kolejnej literaturze odnajdujemy również, że "Wysokość wynagrodzenia powinna odpowiadać wartości rynkowej (wartość godziwa) świadczenia niepieniężnego. Sformułowania, iż wynagrodzenie nie może przewyższać cen bądź stawek przyjętych w obrocie (art. 176 § 2 zd. 2 KSH), nie można wykładać w ten sposób, że spółka może zapłacić dowolne, zwłaszcza niższe wynagrodzenie aniżeli rynkowe, przyjęte w obrocie, albowiem naruszy wówczas ustawowe uprawnienie wspólnika do wynagrodzenia (art. 176 § 2 KSH). Z drugiej strony niższe wynagrodzenie niż rynkowe będzie niekorzystne podatkowo dla spółki; zakwalifikowane może być, jako przychód spółki w wysokości różnicy między zapłaconym wynagrodzeniem a rynkową wartością (por. wyr. NSA z 5.7.2016 r., II FSK 1889/14, Legalis). Wygórowane wynagrodzenie, przewyższające stawki lub ceny przyjęte w obrocie (art. 176 § 2 zd. 2 KSH), to nienależne świadczenie w rozumieniu art. 198 § 1 KSH, a zatem wspólnik zobowiązany jest do zwrotu nadwyżki (podobnie R. Pabis, w: Bieniak i in., Komentarz KSH, 2014, s. 545–546, Nb 13)." Z. Jara (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Wyd. 3, Warszawa 2020.
IV. Zagadnienia podatkowe i ZUSowskie
a) Czy takie wynagrodzenie może stanowić dla spółki koszt uzyskania przychodu?
Odpowiedź na zadane pytanie jest twierdząca, wynika ona również z natury odpłatnych powtarzających świadczeń niepieniężnych, które muszą być dokonywane na rzecz spółki i być związane z jej działalnością.
Zgodnie z art. 15 pkt. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, "Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1."
Orzecznictwo i interpretacje podatkowe doprecyzowują nam to zagadnienie i wskazują że, aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów musi spełniać łącznie następujące przesłanki:
• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
Interpretacją podatkową w sposób bardzo dobrze omawiającą tematykę powtarzających świadczeń niepieniężnych i możliwości zakwalifikowania wynagrodzenia wypłacanego z tego tytułu jako koszt uzyskania przychodu jest:
Interpretacja indywidualna z dnia 7 sierpnia 2018 r. o sygn. 0111-KDIB2-1.4010.221.2018.1.BKD
b) Czy należy przygotować rozliczenie PIT dla wspólnika? Czy uzyska on przychód z tytułu wypłaty?
Kwalifikacja przychodu - inne źródła
W związku z wypłatą wynagrodzenia za powtarzające się świadczenia niepieniężne na rzecz Spółki po stronie wspólników Spółki powstanie przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. l pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Brak obowiązku pobrania zaliczek
Na Spółce nie będzie ciążył obowiązek pobrania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Natomiast na Spółce, jako płatniku będą ciążyły obowiązki określone w art. 42a ust. 1 oraz art. 42g ww. ustawy, tj. przesłanie informacji PIT-11 urzędowi skarbowemu oraz podatnikowi, zaś wspólnicy otrzymujący powyższe wynagrodzenie będą zobowiązani do wykazania tego przychodu w zeznaniu rocznym składanym za rok podatkowy, w którym go osiągnęli i zapłacić należny podatek dochodowy (zatem sumaryczny z całego roku składając zeznanie roczne!).
Terminy składanych deklaracji podatkowych w związku z rozliczeniem
Obowiązujące daty są ogólne, tak też:
-> urzędowi skarbowemu PIT 4R oraz PIT-11 – w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym;
-> podatnikowi PIT-11 – w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym.
Poniżej zamieszczono również interpretacje podatkowe mogące być przydatne dla niniejszej tematyki:
Interpretacja indywidualna z dnia 20 października 2020 r. o sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.686.2020.1.GG
Interpretacja indywidualna z dnia 25 sierpnia 2017 r. o sygn. 0114-KDIP3.3.4011.244.2017.1.MS1
c) Jak powinien rozliczyć się wspólnik?
Wspólnik powinien rozliczyć się w zeznaniu rocznym, które podlega opodatkowaniu na tzw. "zasadach ogólnych", zatem stawkach podatkowych 12%/32%. Wspólnik będzie musiał dokonać sumarycznej płatności podatku z całego roku składając zeznanie roczne!.
Wartym odnotowania jest podwyższenie progów podatkowych oraz kwoty wolnej od podatku z 8000 zł do 30 000 zł wraz z nadejściem roku 2022 do wartości:
I próg podatkowy 12% - dla dochodów do wysokości 120 000 zł,
II próg podatkowy 32% - dla dochodów od wysokości 120 000 zł.
d) Czy występują w tym wypadku ZUSy?
W przypadku powtarzających się świadczeń niepieniężnych nie mamy do czynienia z oskładkowaniem - ubezpieczeniem społecznym lub ubezpieczeniem zdrowotnym.
Potwierdza to również orzecznictwo Sądu Najwyższego, w jednym z wyroków odnajdujemy, że „Wspólnicy spółek kapitałowych, także jako członkowie zarządów tych spółek, nie są podmiotami ubezpieczeń społecznych. Relacje zachodzące między nimi a spółką mają charakter korporacyjny, także gdy dotyczą zobowiązanie wspólnika do oznaczonych w umowie spółki powtarzających się świadczeń niepieniężnych za wynagrodzeniem (art. 176 k.s.h.).” Wyrok SN z 7.03.2018 r., I UK 575/16, LEX nr 2488094.
W podobnym tonie wypowiedziała się również Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w piśmie z dnia 5 lipca 2018 r. o sygn. WPI/200000/43/710/2018.
W aplikacji Fakturomania wynagrodzenia z ww. tytułu będziemy dodawać w module kadry analogicznie do wynagrodzenia uchwalanego przez zgromadzenie wspólników o wynagrodzeniu członków zarządu z tzw. "aktu powołania", z tym wyjątkiem, że konfigurację ubezpieczenia zdrowotnego "osoby" ustawiać będziemy na "nie", więcej:
https://pomoc.fakturomania.pl/support/solutions/articles/36000296663-jak-rozliczy%C4%87-uchwa%C5%82%C4%99-zgromadzenia-wsp%C3%B3lnik%C3%B3w-o-wynagrodzeniu-zarz%C4%85du-akt-powo%C5%82ania-zmiany-polski-
e) Negatywne konsekwencje dla spółki w przypadku braku wypłaty wynagrodzenia - przychód podatkowy po stronie spółki
Bardzo istotnym faktem jest, że takie omawiane świadczenia są odpłatne, w przypadku ich nieuregulowania dla spółki mogą powstać negatywne konsekwencje w postaci przychodu podatkowego.
W orzecznictwie bowiem odnajdujemy "Mając na względzie to, że wspólnik będzie świadczył na rzecz strony przeciwnej usługi bez wynagrodzenia, po stronie spółki wystąpi przysporzenie majątkowe mające konkretny wymiar finansowy; polegające na tym, iż spółka nie będzie zobowiązana płacić komukolwiek za korzystanie z tego rodzaju usług świadczonych na rzecz innych podmiotów, będących kontrahentami spółki. (...) Zatem, jeżeli wspólnik spółki z o.o. w ramach zobowiązania wynikającego z umowy spółki i zgodnie z art. 159 i art. 176 § 1 KSH świadczy na jej rzecz dodatkowe usługi (powtarzające się świadczenia niepieniężne) bez wynagrodzenia, to spółka ta - zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 PDOPrU - otrzyma nieodpłatnie świadczenia podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych." wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 lipca 2016 r. o sygn. II FSK 1889/14.
V. Ustawienia płatnika (Spółki),
Powtarzalne odpłatne świadczenia niepieniężne nie wiążą się ze składkami ubezpieczeniowymi w przeciwieństwie do stosunku pracy. Od stycznia 2022 r. będzie to również jedna z nielicznych form współpracy wspólnika, która nie podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu (akt powołania od 2022 r. wraz z wejściem w życie Polskiego Ładu podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu).
Konfigurację świadczeń w systemie należy rozpocząć od skonfigurowania danych płatnika, niezależnie od faktu zwolnienia z ZUS, chyba że już takiej konfiguracji dokonaliśmy wcześniej wprowadzając do systemu inną osobę.
W celu uzupełnienia danych należy udać się do modułu Kadry > Ustawienia Płatnika, następnie możemy dokonać konfiguracji w zakresie płatnika (w przypadku braku osób ubezpieczonych będą to dane o charakterze technicznym, które należy uzupełnić na przyszłość).
