Dlaczego mikro sp. z o.o. to najkorzystniejsza forma prowadzonej działalności? Podatki w sp. z o.o.

W niniejszym artykule zostaną omówione różnice podatkowe występujące między sp. z o.o. a jdg, w tym możliwość stosowania 9% stawki podatku dochodowego dla osób prawnych (CIT). Artykuł został przygotowany w duchu "z języka prawniczego na język ludzki", w związku z czym przyjęto pewne uproszczenia, które zostaną również omówione.

I. Dlaczego sp. z o.o. jest najkorzystniejsza?

Wynika to po prostu z obliczeń, a różnica wraz z wejściem przepisów polskiego ładu jedynie się pogłębiła. Nie bez powodu o spółce z o.o. mówi się jako firma bez ZUS. Dla typowego wariantu rozliczeniowego już z tej jednej przyczyny tj. braku ZUSu wynosi ona na korzyść kilkanaście tysięcy złotych (tabela poniżej "pozycja oszczędność przez spółkę").

W naszym przykładzie pod lupę został wzięty typowy wariant działalności usługowej, gdzie przyjęto dla poszczególnych form rozliczeniowych:

a) Przychód w wysokości 250 000 zł netto,

b) Koszty w wysokości 100 000 zł netto (np: leasingi, zakupy komputerów, abonamenty telefoniczne itd),

oraz

c) dodatkowe koszty w wysokości 80 000 zł, które występują wyłącznie w przypadku prowadzenia spółki z o.o., a są związane z wypłatą wynagrodzenia (w postaci wynagrodzeń wspólników za odpłatne powtarzalne świadczenia niepieniężne na rzecz spółki, wynagrodzenie za udostępnienie siedziby spółce, ewentualne wynagrodzenie zarządu).

W przypadku spółki z o.o. ważnym jest bowiem, aby nie otrzymywała ona tzw. "nieodpłatnych świadczeń", w przeciwnym wypadku podmiot będzie musiał zapłacić podatek od tego, co otrzymał bezpłatnie. Dlatego też, spółka winna regulować należności z tytułu najmu lokalu czy też winna wypłacać wynagrodzenia, trudno w dzisiejszych czasach bowiem przyjąć bezpłatną pracę poza wolontariatem na rzecz organizacji pożytku publicznego. 

W przykładzie przyjęto wynagrodzenie miesięczne wspólnika za jego świadczenia na poziomie 4166 zł oraz z tytułu najmu lokalu 2500 zł, istotnym jest, że wynagrodzenia muszą spełniać kryterium ekonomiczności oraz rynkowości.

Należy mieć na uwadze, że im "brak kosztów" bieżącej działalności jest większy, tym forma prowadzonej działalności w postaci sp. z o.o. będzie zyskiwać, natomiast im kosztów jest "więcej", tym różnice między sp. z o.o. a jdg będą w dużym skrócie się pomniejszać, każdorazowo należy jednak dokonać dokładnego przeliczenia, niemniej jednak różnica na plus zawsze będzie stała po stronie spółki, chociażby ze względu na ZUS, który jest stałym obciążeniem publicznoprawnym dla jednoosobowej działalności gospodarczej niezależnie od wybranej formy opodatkowania oraz kwoty dochodu.

II. Podatki w jednoosobowej działalności gospodarczej a podatki w sp. z o.o.

1) Podatki w jednoosobowej działalność gospodarczej (jdg)

W rozliczeniu podatkowym jednoosobowej działalności gospodarczej można wyróżnić zasadniczo trzy formy opodatkowania (pomijając nietypowe jak zyski kapitałowe z tyt. obrotu np: kryptowalutami, papierami wartościowymi lub tzw. IP Box, których występowanie stanowi niewielki odsetek, zaś ich rozliczenie należy powierzyć najlepiej doradcy podatkowemu).

Standardowy formami opodatkowania są:

a) Zasady ogólne (tzw. "skala podatkowa"), w których występują widełki - do 120 000 zł (12%), od 120 000 (32%), można skorzystać tutaj tzw. kwoty wolnej od podatku, podstawę rozliczenia stanowi art. 27 ustawy o PIT;

b) Podatek liniowy 19% uniezależniony od wysokości dochodu - zawsze płatny w stałej proporcji (nie można jednak w niniejszym zakresie skorzystać z tzw. kwoty wolnej od podatku), podstawę rozliczenia stanowi art. 30c ustawy o PIT; 

c) Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, który ma różną stawkę odnoszącą się do typu prowadzonej działalności, w tej formie opodatkowania podatek oblicza się od kwoty przychodów, bez pomniejszania go o tzw. koszty uzyskania przychodów oraz brak jest możliwości skorzystania z tzw. kwoty wolnej od podatku. Widełki opodatkowania występują między 17%, a 3%.

Wszystkie te formy opodatkowania łączy jedno stałe obciążenie, którym są składki na ubezpieczenie społeczne oraz zdrowotne, począwszy od roku 2022 wszyscy Podatnicy utracili możliwość pomniejszania podatku dochodowego o część składki zdrowotnej co powoduje, że nie jest ona już "neutralna podatkowo", a stanowi wyłącznie kolejne istotne obciążenie publicznoprawne.

2) Podatki w sp. z o.o.

W rozliczeniu podatkowym spółki z o.o. wyróżnia się zasadniczo jedną formę opodatkowania (pomijając podobnie do jdg zyski kapitałowe z tyt. obrotu np: kryptowalutami, papierami wartościowymi lub tzw. IP Box czy estoński CIT, których rozliczenie stanowi ), która jest zależna od statusu podatnika tudzież obrotu.

a) 9% podatek CIT - mały podatnik, którego przychody wraz z kwotą należną z VAT ze sprzedaży za dany rok obrotowy nie przekroczyły 2 mln euro, podstawę rozliczenia stanowi art. 4a pkt 10) ustawy o CIT.

b) 19% podatek CIT - dla pozostałych podatników, zatem, których wartość przychodów wraz z kwotą należną z VAT ze sprzedaży za dany rok obrotowy przekroczyły 2 mln euro.

Jak sama nazwa ustawy podatkowej wskazuje "Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych", podatek jest płacony od "dochodu" podatnika. Dochodem spółki jest różnica wynikająca z bilansu przychodów i kosztów. Uproszczając, spółka reguluje zatem podatek od nadwyżki przychodów, zatem tych które najprościej mówiąc pozostały jej po odjęciu od sprzedaży wszystkich dokonanych zakupów, wypłat wynagrodzeń itp.

3) Czy w spółce z o.o. występuje podwójne opodatkowanie?

Z podwójnym opodatkowaniem jest trochę jak z legendarnym Yeti, wszyscy o nim słyszeli, natomiast nikt go nie widział. Podwójne opodatkowanie w spółce z o.o. może wystąpić wyłącznie w jednej sytuacji, gdy wypłacana jest dywidenda (która i tak jest co do zasady korzystniejsza od opodatkowania dochodu w jdg niezależnie od formy).

To co z tą dywidendą?

Właściciele (zatem wspólnicy lub udziałowcy) podejmują decyzje w tym zakresie odpowiednią uchwałą. Wypracowany przez spółkę zysk można pozostawić w spółce (co najczęściej ma pozytywny wpływ na zdolności kredytowe, leasingowe oraz płynność finansową spółki) lub wypłacić w formie dywidendy, więcej w Wypłata dywidendy | Dywidenda.

Taka dywidenda nie jest kosztem uzyskania przychodu i w tym przypadku, jej wypłaty, dochodzi do tzw. podwójnego opodatkowania tj. najpierw spółka płaci 9% od wypracowanego dochodu, następnie od wypłacanej kwoty w formie dywidendy wspólnicy regulują 19% podatek. Efektywne opodatkowanie w takim wypadku nie wynosi jednak jak mogłoby się wydawać 28%, a 26,29% (najpierw 9% spółki z zysku o wartości 100, a następnie 19% wspólników z pozostałej kwoty, czyli 91 po odjęciu podatku od zysku).

W perspektywie wchodzących podwyżek wraz z polskim ładem, nawet ta najmniej korzystna opcja z wypłatą dywidendy jest i tak korzystniejsza dla jednostek mikro od podwyżek opodatkowania jdg, co potwierdza przykładowe wyliczenie dla kwoty dochodu 150 000 zł, znajdujące się w ww. tabeli.

III. Prawidłowa organizacja spółki

Dominującą różnicą między sposobem funkcjonowania jdg a sp. z o.o., jest to, że w przypadku jdg to osoba fizyczna (człowiek) jest przedsiębiorcą działającym "we własnym imieniu i na własny rachunek", w przypadku sp. z o.o. to ona jest podmiotem praw i obowiązków, jej sprawami zajmuje się natomiast zarząd, który spółką kieruje i reprezentuje albo prokurent wspierający Zarząd w jego czynnościach. Więcej o Zarządzie w Członek zarządu w spółce z o.o. (akt powołania) Q&A., o prokurencie natomiast w Prokurent w sp. z o.o.: Kluczowe Aspekty i Praktyki.

Przekładając na język ludzki, ta różnica powoduje, że spółka fizycznie w sobie nie może prowadzić czynności, dlatego, że jest osobą prawną (zatem tworem prawnym), zawsze musi kierować ją oraz reprezentować jakiś realny człowiek, ten człowiek natomiast, osoba która kieruje spółką działa w jej interesie, w celu wypracowania zysku, taki bowiem jest cel każdego przedsiębiorcy. W imieniu spółki osoby reprezentujące spółkę mogą natomiast zawiązywać umowy.

Chociaż członkowie zarządu oraz wspólnicy formalnie ujmując nie muszą otrzymywać wynagrodzenia, to naturalnym jest pobieranie wynagrodzenia za świadczone usługi lub prace, w związku z czym członkowie zarządu lub wspólnicy w zależności od wykonywanych czynności mogą otrzymywać wypłaty wynikające z różnych tytułów prawnych. Za wykonywane czynności na rzecz spółki, spółka winna wypłacać zatem wynagrodzenie, takie wynagrodzenie zgodnie z art. 15 pkt. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi natomiast koszt, tj. "Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1."

Należy mieć na względzie trzy występujące warianty dotyczące skutków podatkowych, które mogą wystąpić w przypadku takiej współpracy. Tutaj w sposób przystępny zagadnienie omawia interpretacja podatkowa z 14 lutego 2023r. o sygn. 0114-KDIP2-2.4010.276.2022.2.KW, z której można wysnuć następujące wnioski:

a) Wspólnik nie będący członkiem zarządu coś świadczy dla spółki - spółka uzyskuje przychód,

b) Członek zarządu nie będący wspólnikiem coś świadczy dla spółki - spółka uzyskuje przychód,

c) Wspólnik będący członkiem zarządu coś świadczy dla spółki - spółka nie uzyskuje przychodu.

W kontekście litery a) oraz b) należy wskazać, że w przypadku braku zapłaty wynagrodzenia po stronie spółki może powstać konieczność zapłaty podatku z tzw. tytułu nieodpłatnych świadczeń otóż, "Mając na względzie to, że wspólnik będzie świadczył na rzecz strony przeciwnej usługi bez wynagrodzenia, po stronie spółki wystąpi przysporzenie majątkowe mające konkretny wymiar finansowy; polegające na tym, iż spółka nie będzie zobowiązana płacić komukolwiek za korzystanie z tego rodzaju usług świadczonych na rzecz innych podmiotów, będących kontrahentami spółki.[...]spółka ta - zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 PDOPrU - otrzyma nieodpłatnie świadczenia podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych." wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 lipca 2016 r. o sygn. II FSK 1889/14.

Osoby, z którymi został nawiązany jakiś stosunek prawny uzyskują natomiast zarobek, który będzie opodatkowany - dokładnie uzyskają dochód z tytułu otrzymanego wynagrodzenia. Dla spółki mogą zatem różne osoby wykonywać faktyczne czynności, a czynności wykonywane na rzecz spółki mogą mieć różne formy prawne, najpopularniejsze formy współpracy ze spółką zostały opisane w materiale Formy współpracy i rozliczenia ze sp. z o.o.